Merlijn had gelijk, het had geholpen! De nog nazinderende ervaring met het slavenvolk had Alea over een onoverbrugbare kloof gedrukt die de korte tijdspanne die mij van haar dood scheidde oprekte tot een ver verleden. Hoewel ik haar nog altijd miste was de pijn om het verlies fel verminderd en het was waar, tijdens mijn verblijf bij de prins van de duisternis was Alea volledig afwezig. Ik had niet een enkele gedachte aan haar gewijd en daaronder voelde ik mij schuldig.
“Wat is liefde?” vroeg ik Merlijn.
Hij keek me oplettend aan, zag mijn pijn en verdriet die anders was, schuldiger wellicht. “Het is een verzameling van veel”, sprak hij bedachtzaam, “een begrip dat niet is te duiden waarbij de waarom vraag volkomen misplaatst en zinloos is. Liefde is, niet om een wel bepaalde reden of aanleiding maar het is evenmin zo onbaatzuchtig als sommige literatuur wil doen geloven. Onbaatzuchtigheid is een onmenselijk begrip omdat lijfsbehoud en overlevingsdrang altijd aanwezig zijn. Als je geliefde in een afgrond stort zul je wellicht naar haar reiken als poging haar te redden maar je zult niet met haar springen om haar val te verlichten. Liefde is ook te alle tijden een wederkerig begrip. De liefde voor een landschap ontstaat omdat je haar schoonheid ervaart of omdat de sfeer inwerkt op je gemoed.
Liefde ontstaat in de vroegste kindertijd; de inprenting van de moeder bijvoorbeeld maar ook de liefde voor dieren - of afkeer natuurlijk - wordt in die vroege jaren gecreëerd. Als kind word je gevoed met een heel set aan diverse emoties die samen je voor of afkeuren bepalen en die later dat vreemde buikgevoel teweeg zullen brengen dat wij liefde zijn gaan noemen. Het is een chemische reactie, natuurlijk en toch is het niet te vangen binnen een en dezelfde formule, daarvoor is het te complex, komt de voeding uit te veel verschillende bronnen. Het is niet te herleiden tot een eenvoudig begrip omdat het een veelvoud van botsende factoren is, waarom bijvoorbeeld haat en liefde zo dicht bij elkaar liggen.
Zelfs als je het terugbrengt tot de liefde voor een ander mens is het niet eenduidig omdat elk set gelijkaardige gevoelens toch volkomen anders is. Daarom is ware liefde een onzinnig begrip, geboren uit de noodzaak om te willen duiden en verklaren wat onverklaarbaar is. Ware liefde in de werkelijke betekenis verondersteld een trechtervorm die de gevoelens steeds meer toespitst zodat ze geprojecteerd kunnen worden op dat ene dat al het andere in de schaduw stelt. Aan dat verwachtingspatroon gaan veel relaties kapot; ‘je houdt niet genoeg van mij, je houdt niet echt van mij’, zijn verwijten die geboren worden uit die verwachting en zelfs het tegendeel is waar. Mocht je je liefde zo alomvattend op iemand projecteren dan is dat geen liefde maar een obsessie die ten alle tijden vertrekt vanuit je eigen narcistische gevoel: de behoefte om jouw persoon in te vullen met een ander.
Daarom is liefde een troebel begrip dat onmogelijk helder te verklaren is en dat ook in de grond niet nodig heeft omdat het zich manifesteert buiten de wil en de ratio om.
Het gemis tenslotte, want daarom vraag je mij ernaar, is niet de pijn ontstaan door afwezigheid van liefde zoals meestal wordt gedacht, maar de onmacht door het besef dat je om welke reden ook niet bij elkaar kunt zijn. Missen leunt gevaarlijk dicht tegen obsessie en ontspoort niet zelden in dwangmatig gedrag waarmee ik niet wil zeggen dat het missen als zodanig verkeerd of gevaarlijk is. Het is zelfs een noodzakelijk element om de dooreen geklutste gevoelens een plaats te kunnen geven in de vorm van herinneringen.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten