WANDERBACH page 208

- ‘That is not new,’ Diana responses. Tork gesticulates impatient.

- ‘Not because of their religion! See the crusades; a religious reason but finally it was about securing some symbols. The results were raids and rampages that had little to do with the Holy Grail, Jerusalem or the Birth-Grave; nothing but adventures discoveries on initiative of the pope while individual crusaders chased personal gain. They didn’t even succeed to enthuse the population according to the structure of their armies that mainly existed from mercenaries and dead sentenced who had the choice to participate or to have their verdict performed. Also the need for conversion in the later colonies was mainly because of economical motives. Bring the heathens under the flag of Rome or Mecca and they will obey.

- Today something else is going on, which doesn’t mean that there are no economic aspects involved. It goes much deeper and will finally turn against you because it will pulverize religions.’

Hera stares at him incredulous. ‘Humans can’t do without a higher force that binds them. Without that you are like loose sand in the wind.’

- ‘Not completely; individualism becomes more and more common, certainly in the western world. It’s a start. The West for fills a pioneer-roll; others will follow and already do according to what is happening in Asia. In spite of a deeply rooted cultural norm that was exposed much less to changes the social structure fades there as well. New Gods are commerce and technique, where you don’t gain much from if I’m not mistaken.’ 

- ‘Dat is niet nieuw,’ vindt Diana. Tork gebaart ongeduldig.

- ‘Niet vanwege hun godsdienst. Neem de kruistochten; een religieuze oorsprong maar uiteindelijk ging het erom symbolen veilig te stellen. Het resultaat waren roof~ en plundertochten die weinig te maken hadden met de heilige graal, Jeruzalem of het geboortegraf. Niets anders dan avontuurlijke ontdekkingstochten op pauselijk initiatief terwijl individuele kruisvaarders persoonlijk gewin najoegen. Het lukte zelfs niet de bevolking te enthousiasmeren. Kijk maar naar de samenstelling van hun legers die vooral uit huurlingen en ter dood veroordeelden bestonden met de keuze tussen meedoen of het voltrekken van hun vonnis. Ook de bekeringsdrang in de latere koloniën werd voornamelijk ingegeven door economische motieven. Breng de heidenen onder de vlag van Rome of Mekka en ze zullen gehoorzamen.

- Tegenwoordig is er iets heel anders aan de hand, waarmee ik niet beweer dat economische aspecten geen rol spelen. Het grijpt veel dieper en zal zich uiteindelijk tegen jullie keren omdat het de godsdiensten zal verpulveren.’

Hera neemt hem ongelovig op. ‘Mensen kunnen niet zonder een hogere macht welke hen bindt. Zonder dat zijn jullie als los zand in de wind.’

- ‘Niet helemaal; individualisme wordt meer en meer gemeengoed, zeker in de westelijke wereld. Het is een begin. Het Westen vervult een voortrekkersrol. Anderen zullen volgen en doen dat al; getuige wat er in Azië gebeurt. Ondanks een diep geworteld cultureel besef dat veel minder aan verandering bloot stond vervaagt ook daar de sociale samenhang. Nieuwe Goden zijn handel en techniek, waar jullie weinig mee kunnen als ik me niet vergis.’