Merlijn liet me kennismaken met heel Handel, elke uithoek ervan en ik had het nooit voor mogelijk gehouden dat zulke grote culturele verschillen zo goed met elkaar overweg konden. Zoals gezegd kenden de Handelezen geen oorlog omdat dit slecht voor de handelsbetrekkingen zou zijn, maar met die opmerking doe ik hen eigenlijk te kort. Er was geen werkelijke reden. Het was gewoon zo dat culturele verschillen hier veel groter waren en onvergelijkbaar met de situatie in mensenwereld en het was ook gewoon zo dat iedereen dat vanzelfsprekend vond en wanneer ik ernaar vroeg duidelijk niet begreep waar ik het over had.
Nergens bespeurde ik de geringste vorm van nationalisme. Het waren ook niet zozeer landen waarin Handel was onderverdeeld. Het ging niet over gebied of vrijheid van religie want elke Handelees was vrij in zijn bewegingen en vrij om te geloven wat hij of zij wilde, al werd dat elders de grootste onzin gevonden; ook dat was geen probleem.
Het grootste verschil was denk ik wel dat zij samenwerkende denkende wezens waren die er niet op uit waren hun afzonderlijke ego’s te strelen en/of op te krikken. Het ging niet om wat je kon voorleggen maar om wat je kon laten zien. Zowel verleden als toekomst waren ondergeschikt aan het heden voor elk individu. Het ging er dus niet om wat je al dan niet had gedaan of wat je van plan was om te gaan doen maar om wat je op dat moment deed. Niet dat iedereen continu beoordeeld werd, daarom ging het niet, en falen hoort bij het leven, dus ook dat was geen probleem. Eigenlijk was er niet een bepaalde maatstaf en dat was, denk ik, waarom het systeem functioneerde, juist omdat het geen systeem was, omdat het niet was bedacht en opgelegd maar van het begin organisch gegroeid, was er nooit de behoefte ontstaan om die groei te doorbreken omdat de een meer wilde dan de ander bijvoorbeeld, of omdat iemand zich geroepen voelde om de boel te gaan leiden. De boel leidde zichzelf en daarmee was iedereen heel tevreden.
Veel culturen kenden specialisaties. Zo waren het tentenvolk vooral veehoeders, niet omdat ze quasi nomadisch woonden want elders zag ik dezelfde specialisatie maar nu vanuit een enorme boerderij, of liever: een stad als hoeve aaneengeregen.
De grootste plattegrond leek nog het meest op een vierkantshoeve: gebouwen die in strakke lijnen aaneengeschakeld waren en als verschillende woningen dienden, dan weer als stal. Vanuit het buitenste vierkant liepen vertakkingen naar binnen waardoor talrijke binnenplaatsjes waren ontstaan als evenzoveel pleintjes waarop kippen en konijnen scharrelden.
Het vee weidde zichzelf op de ommelanden en keerde ook uit zichzelf terug naar hun stal om er te schuilen of te slapen bijvoorbeeld en schaarde er zich heel gedisciplineerd rond de ruiven. Net zo de kleinere dieren, want wat mij onmiddellijk verbaasde waren de konijnen. Nergens holen in de ongeplaveide grond, waren zij het scharrelen moe dan keerden zij als het ware terug naar huis en verdwenen in een van de open hokken.
Boerderijdieren die ik kende waren tam, vaak mak, maar wat ik hier zag was het summum. Zelfs een goed getrainde hond zou zelden zo ver gaan dat hij zonder commando precies datgene uitvoerde wat zijn baasje wilde en hier ging het niet om honden, ik zag er zelfs niet een rondlopen, op zichzelf al verdacht voor een agrarische gemeenschap.
Ik vroeg ernaar, en blijkbaar waren de dieren door fokken en selectie op deze manier geëvolueerd. Men had de eigen wil eruit gefokt, om zo te zeggen zodat ze nu apathisch deden wat van ze werd verlangd zonder de tussenkomst van een hoger denkend wezen, want zelfs het melken en de slacht waren volledig geautomatiseerd. Het te melken vee bood zich uit zichzelf aan aan bij de machine zodra de uier voldoende vocht bevatte, en ja, wie slachtrijp was vertrok vrijwillig naar het geautomatiseerde mes om zich te laten kelen en in stukken tot voer te laten verwerken. Heel diervriendelijk allemaal, beweerden de boeren, want de beesten hadden nergens weet van, ze deden maar omdat hun genen zo waren gemanipuleerd en gemodificeerd dat ze als zombies werden geboren, leefden en tenslotte werden opgegeten.
Ik had zo mijn bedenkingen…
