Er zijn mensen die geloven dat de EU geen verschillen kent. Dat beweerde tenminste vandaag een ambtenaar. "Je komt uit Spanje, dat is EEG, dus hetzelfde als hier."
Om te beginnen is het al vreemd dat een ambtenaar niet weet dat we niet meer over de Europese Ecomische Gemeenschap spreken, maar dat het tegenwoordig Europese Unie heet. Verdacht, waarschijnlijk niet goed haar huiswerk gedaan.
Het werd de aanleiding voor een reeks waarmee ik vandaag begin, om te schetsen hoe groot verschillen zijn, zelfs binnen een unie van landen die onderling samenwerken.
Geen belerend verhaal, maar omdat ik zoveel en zo vaak in het buitenland heb gewoond, ben ik er mij van bewust hoe lastig het is om buiten de grenzen te kijken als je, behalve tijdens vakanties, nooit buiten de eigen regio bent geweest.
Onvermijdelijk verandert de kijk op je geboorteland zodra je vanop afstand waarneemt. Tekorten worden benadrukt door een buitenlandse bril, en positieven uitgelicht, maar anders dan achterblijvers zichzelf bekijken. Het roze-bril-effect, een eigenschap van iedere natie, vervaagt, of verdwijnt zelfs helemaal. De zelfgenoegzaamheid waarmee een volk naar zichzelf kijkt en beoordeelt, neemt soms potsierlijke vormen aan. Nederland, het centrum van de wereld, waarom we ons kunnen veroorloven met de vinger te wijzen.
Nederland is klein, en... anders, wat niet hetzelfde is als beter, wat velen veronderstellen, gezien het aantal volgers dat de PVV kent, een partij die vooral die kleinheid wil beschermen.
Spanje is groot. Ik woonde in Andalusië, een van de 17 autonome regio's, en bijna 3x zo groot als Nederland. Toch belden angstige thuisblijvers met de vraag of we niet weggespoeld waren wanneer het nieuws hier een hevige wolkbreuk voor Zuid-Europa meldde...
De meesten van ons hebben geen idee van afstanden, vooral ook omdat vakantiebestemmingen met het vliegtuig worden bereikt, waarna we vervolgens nauwelijks buiten de gerieflijke hotelzone komen.
Maar waar het vooral over gaat is dat de Nederlander zijn mond vol heeft over vrijheid, terwijl de meesten van ons geen idee hebben wat dat is. En dan bedoel ik niet de innerlijke vrijheid die ieder mens voor zichzelf moet verwerven, maar simpel de beperkingen binnen de regelgeving waarvoor wijzelf kiezen binnen ons politiek en maatschappelijk systeem.
Spanje kent regels, veelal gelijk aan die van Nederland, en vaak gedicteerd door Brussel, omdat een unie nou eenmaal een zekere eenvormigheid veronderstelt. Maar anders dan hier zijn die regels er vooral om ze te negeren.
Iedereen die ooit in Spanje heeft gewoond kent het fenomeen. Je arriveert, bekommert je niet om overheidsinstanties, huurt een woning en... verdwijnt! Letterlijk. Niemand kraait ernaar. Je maakt gebruik van allerlei faciliteiten, zoals een gratis ziektekostenverzekering voor het leven, en toch ben je onvindbaar. Foetsie!
Ongekende economische vrijheid, want natuurlijk betekent dat ook dat eventuele belastingen geen verhaal hebben. Heel handig tegen schuldeisers, ook. Weten ze je toch te vinden dan hoef je alleen maar te verhuizen... En dat ondanks het feit dat de meesten die er vast verblijven over een nationaal identiteits nummer (NIE) beschikken. Op papier word je daarmee tot de inwoners gerekend, maar waar al die inwoners verblijven...? Het kan de Spanjaarden niet schelen, zolang ze maar weten met hoeveel mensen ze rekening moeten houden wanneer ze de hoeveelheid en service van de te leveren faciliteiten moeten uitdokteren.
Want dat is waar het om gaat. In één opzicht is het land de gedroomde socialistische staat. Ziektekosten gratis, openbaar vervoer bijna voor niks. Je moet er alleen niet financieel in de problemen raken...
Niets verdienen is simpelweg niet eten, en geen dak boven je hoofd. Dan blijft alleen luxueus creperen op een van de fel gegeerde toeristenstranden.
Spanje kent geen bijstand, wel een vorm van WW. Daarvoor moet je minimaal 5 jaar in loondienst hebben gewerkt (en premies betaald) wat je het recht geeft op ondersteuning van rond de €350 per maand (Een maximale uitkering bedraagt ongeveer €650) wat niet eens genoeg is om een klein onderkomen te huren.
Daarom is 's lands grootste zorg het aantal behoeftigen zo laag mogelijk te houden.
Tot 2006 lukte dat heel aardig. Tegenwoordig niet meer, wat de werkelijke reden was voor de 10.000den om ruim een maand geleden op straat te komen. Het is niet leuk, leven zonder eten en zonder dak boven je kop.
Ik kan verzekeren dat het een enorm verschil is om te leven in een land, dichtgetimmerd door regels maar met sociaal vangnet, of een land waar je je aan geen enkele regel hoeft te storen maar zonder iets om op terug te vallen zodra het mis gaat. Dat betekent echter niet dat een van de twee beter is of minderwaardig.
Spanje is een land van opportunisten, socialistisch of niet. Het is een kwestie van cultuur, en dus van alle inwoners samen, die bepaalt waar je voorkeur ligt. De vrijheid te wonen, te werken en te verdienen waar je wilt, of de zekerheid om zelfs in het slechtste geval gewaarborgd te zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten