Mars der Beschaving

Ik kon er niet naartoe, wat niet hetzelfde is als geen mening hebben. Ieder initiatief voor behoud en voortgang van cultuur verdient een vanzelfsprekend en breed draagvlak. Sterker: wie cultuur de rug toekeert propageert op termijn zijn eigen ondergang.

Niet alleen politici vergeten dat cultuur ons heeft gebracht waar we zijn. We hebben onze status en zelfs onze welvaart te danken aan het simpele feit dat we ons cultureel kunnen onderscheiden, en cultuur is altijd ondersteund binnen de groep waar het werd ontwikkeld.

Waar zouden we staan zonder de mogelijkheid ons te kleden, vuur te maken, of goederen te transporteren? Al deze zaken waren in hun prilste stadium niets anders dan een culturele uiting die wellicht bij deze of gene de wenkbrauwen deed fronsen of zelfs openlijk bekritiseerd werd als nieuwlichterij. Ook dat is een eigenschap van menszijn: houden wat je hebt en tegelijk dat tikkeltje angst voor nieuwigheden die altijd door een minderheid worden geïntroduceerd.

Maar tegelijk was er een invloedrijk draagvlak, anders was het allereerste vlammetje gewoon uitgeblazen, waren de eerste huiden van de drager zijn lijf gerukt en was het eerste wiel als brandhout geëindigd. Cultuur, de voortgang ervan en het nut bewijzen altijd pas achteraf hun waarde. Niet alleen wanneer, een in beginsel ludieke vondst, praktisch kan worden gebruikt.

De mars der beschaving ging vooral over dat draagvlak. Cultuur teruggedrongen tot een onbeduidende minderheid en monddood gemaakt door zij die de toon zetten in onze moderne samenleving, en dat is de meerderheid. Zij die hun stem uitbrachten op wie ons nu regeert. Het is niet alleen arrogant te denken dat wij als Herrenvolk superieur zijn aan anderen die hierheen kwamen omdat wij hen nodig hadden, of omdat de streek waar zij werden geboren om welke reden ook onleefbaar werd. Het is minstens zo arrogant te denken dat we op de top van ons kunnen staan, dat er niets meer valt te ontdekken. De mensheid heeft hopelijk nog een lange weg te gaan, maar als je diegenen die als eersten hun nek uitsteken voor verandering, of behoud om ons te herinneren, de mogelijkheden ontneemt, vrees ik voor de toekomst. Ons succes is enkel en alleen te danken aan culturele voortrekkers. Als het aan de machthebbers had gelegen (denk aan alle despoten die de aarde hebben bevolkt) waren wij er allang niet meer geweest.