Mars der Beschaving

Ik kon er niet naartoe, wat niet hetzelfde is als geen mening hebben. Ieder initiatief voor behoud en voortgang van cultuur verdient een vanzelfsprekend en breed draagvlak. Sterker: wie cultuur de rug toekeert propageert op termijn zijn eigen ondergang.

Niet alleen politici vergeten dat cultuur ons heeft gebracht waar we zijn. We hebben onze status en zelfs onze welvaart te danken aan het simpele feit dat we ons cultureel kunnen onderscheiden, en cultuur is altijd ondersteund binnen de groep waar het werd ontwikkeld.

Waar zouden we staan zonder de mogelijkheid ons te kleden, vuur te maken, of goederen te transporteren? Al deze zaken waren in hun prilste stadium niets anders dan een culturele uiting die wellicht bij deze of gene de wenkbrauwen deed fronsen of zelfs openlijk bekritiseerd werd als nieuwlichterij. Ook dat is een eigenschap van menszijn: houden wat je hebt en tegelijk dat tikkeltje angst voor nieuwigheden die altijd door een minderheid worden geïntroduceerd.

Maar tegelijk was er een invloedrijk draagvlak, anders was het allereerste vlammetje gewoon uitgeblazen, waren de eerste huiden van de drager zijn lijf gerukt en was het eerste wiel als brandhout geëindigd. Cultuur, de voortgang ervan en het nut bewijzen altijd pas achteraf hun waarde. Niet alleen wanneer, een in beginsel ludieke vondst, praktisch kan worden gebruikt.

De mars der beschaving ging vooral over dat draagvlak. Cultuur teruggedrongen tot een onbeduidende minderheid en monddood gemaakt door zij die de toon zetten in onze moderne samenleving, en dat is de meerderheid. Zij die hun stem uitbrachten op wie ons nu regeert. Het is niet alleen arrogant te denken dat wij als Herrenvolk superieur zijn aan anderen die hierheen kwamen omdat wij hen nodig hadden, of omdat de streek waar zij werden geboren om welke reden ook onleefbaar werd. Het is minstens zo arrogant te denken dat we op de top van ons kunnen staan, dat er niets meer valt te ontdekken. De mensheid heeft hopelijk nog een lange weg te gaan, maar als je diegenen die als eersten hun nek uitsteken voor verandering, of behoud om ons te herinneren, de mogelijkheden ontneemt, vrees ik voor de toekomst. Ons succes is enkel en alleen te danken aan culturele voortrekkers. Als het aan de machthebbers had gelegen (denk aan alle despoten die de aarde hebben bevolkt) waren wij er allang niet meer geweest.

Hoezo geen publicitaire middelen?

Als ik mensen kan bereiken om een sociaal drama te voorkomen, moet dat eveneens lukken om mijn romandebuut in de verf te zetten. Voor eventuele bestellingen verwijs ik simpelweg naar de link hiernaast 'joachim op mijnbestseller' Het boek, dat ik met liefde en mededogen heb geschreven, is maar één klik verwijderd ;-)

In 2009 woonde ik nog in Arroyo de la Miel, een dorp in de heuvels boven het strand van Benalmàdena-Costa, en treinde dagelijks naar mijn atelier in Fuengirola. Kunstenaars beginnen zelden vroeg, werken vaak laat, waarom ik regelmatig de trein van 14.00 uur nam, een tijdstip waarop in Spanje de scholen sluiten.

Tegenover mij in de trein zat een jong meisje. Ik heb nooit haar naam geweten, heb er ook niet naar gevraagd, en toch werd zij zonder het te weten de aanleiding voor de roman.

Een meisje met een boekentas dat iedere dag de make-up van haar gezicht haalde. Waarschijnlijk een jaar of dertien, een leeftijd waarop veel ouders het niet tolereren dat hun dochter zich al opmaakt. Zorgvuldig en ongegeneerd veegde ze het zwart rond haar ogen weg, tissue na tissue verdween in het vuilbakje onder het plankje dat in treinen als tafel dient. 

Een aandoenlijk gezicht. Verboden, anders was het niet nodig er zich al in de trein van te ontdoen, en toch interesseerde het haar niet dat iedereen het zag. Die simpele handeling, maar vooral de manier waarop, werd de aanleiding voor 'het Ritsjas gevoel'.

Ze was van Angelsaksische origine, zoals zoveel in het zuiden van Spanje. Dat viel onmogelijk te ontkennen met haar bleke huid en rossige haren, maar ze zat op een Spaanse school, bewezen de boeken in haar tas.

Toen ik aan het manuscript begon en haar als leidraad nam, wist ik niet of er meer dan een kort verhaal in zat. Ik begon gewoon te schrijven over een meisje dat zich afschminkte en de rest volgde vanzelf.

Ik gaf haar geen thuis. Een kind alleen op de dool en daarom een kansloos kind, veel te jong onderweg met een tas vol boeken. Een meisje op zoek naar bescherming en geborgenheid, liefde wellicht, maakte ik haar wel wat ouder om haar niet al elke kans in het eerste hoofdstuk te ontnemen.

Zij staat niet alleen. Onze samenleving telt veel kinderen die om allerlei redenen niet terecht komen. Uitgestoten worden, onder een brug belanden, of verhandeld worden omdat het vaak een enige keus is om te overleven. Wij gruwen bij verhalen uit de middeleeuwen waarin mensen door de omstandigheden werden misbruikt, en vergeten dat die verhalen nog steeds actueel zijn. Daaraan helpt geen modern comfort of snelle media. Ook met een gsm op zak is het mogelijk om op de brandstapel te belanden...

De kracht van het woord

Om te beginnen bedankt aan iedereen die mij steunt bij mijn re-integratie in Nederland.

Deze week bewees dat woorden in staat zijn visies te wijzigen en het onmogelijk gedachte toch te realiseren.

Mijn laatste blog - een betonnen muur - zorgde voor een internet polemiek (m.n. binnen de sociale media) Ik kreeg steunbetuigingen van collega's, sympathisanten en uit politieke hoek. Mensen vroegen zich af in hoeverre er nog sprake is van tolerantie in ons land.

Het prille bestaan van deze blog in aanmerking genomen, heb ik geen klagen over het bereik. (het aantal volgers kan natuurlijk altijd hoger ;-) Ik had er echter niet op gerekend dat mijn schrijfsels het onderwerp van mijn woede zouden bereiken. Het bewijst eens te meer de openheid en mogelijkheden van internet ;-)

Gisteren was een keerpunt, wat tegelijk betekent dat ik het drukker heb dan ooit. Plotseling is er de mogelijkheid woonruimte te zoeken, een bankrekening te openen, verzekeringen af te sluiten, en al die andere klusjes waarmee een "nieuwkomer" wordt geconfronteerd. Iemand die nooit buitenlands heeft gewoond realiseert zich de hoeveelheid handelingen niet die re-migratie met zich meebrengt, wanneer het enig bindende document je paspoort is. Maar de basis is gelegd. Al de rest is een kwestie van uitvoeren...

Ik beschouwde de afspraak gisteren louter als formaliteit. Wijs me maar af zodat ik zo snel mogelijk bezwaar kan aantekenen. Alles wat ik kon overleggen had ik meegenomen, maar bleek plotseling van ondergeschikt belang. De blog had doel getroffen, met als gevolg dat ik als persoon evolueerde van leugenaar naar arme stumper. In elk geval kreeg ik het voordeel van de twijfel en een paraaf onder mijn bijstandsaanvraag.

De kracht van ons vangnet, dat helaas in veel te weinig landen bestaat, wordt maar al te vaak onderschat. Het is het verschil tussen pompen of verzuipen. Niet zomaar een vorm van levensonderhoud maar de mogelijkheid te herstarten als het goed wordt gebruikt.

Die kleine som opent deuren (van een bank b.v.) en stelt je in staat te handelen. Het brengt een dak boven je hoofd, geen luxe, dat is aan diegene zelf om weer op te bouwen. 

Maar er is meer dan het materiële aspect, brood te kunnen kopen van je eigen geld. De psychologische impact van een eigen inkomen is veel groter. Bijstand is, voor wie het nodig heeft, het opstapje om te heroveren wat door pech of eigen schuld verloren ging.

Ik zal het niet lang nodig hebben, alweer dankzij internet. Voor het zomernummer van Kortverhaal.nu, dat binnenkort verschijnt, is er eentje van mij gekozen. Hopelijk genereert het de nodige aandacht voor mijn romandebuut "Het Ritsjas Gevoel", dat ik in februari in eigen beheer bij Mijnbestseller.nl uitbracht. Tot hiertoe werd het boek nauwelijks verkocht door een gebrek aan publicitaire middelen. Dat kan zomaar veranderen wanneer het onder de juiste aandacht komt. Afgelopen week activeerde ik mijn account bij Artilinki.com, een galerie-site die pas sinds vorig jaar bestaat. De aandacht is groots en doet zeker toekomstige verkopen vermoeden. En last but not least heb ik a.s. woensdag mijn eerste sollicitatiegesprek. Het telefonische interview verliep zo gesmeerd dat de reële kans bestaat op maandag 3 juli weer aan de slag te zijn. Nadeel, natuurlijk, dat er minder tijd blijft voor het schrijven van deze stukjes, maar ach, er zal altijd wel hier of daar een gaatje blijven om mijn welgemeende verontwaardiging te ventileren :-))

De betonnen muur

Ken je dat: duwen en met geen mogelijkheid verder komen?

Ik was te vroeg optimistisch, gisteren. Geloof in de mens wellicht, maar alle beloftes werden vandaag door één enkele bullebak aan gruzelementen geslagen. Zo definitief dat het mijn vriendin verplicht op haar familie in Antwerpen terug te vallen. In Maastricht komen we geen stap verder...

Het struikelpunt zijn de verschillen waarover ik eerder schreef en de arrogantie te denken dat tenminste heel Europa naar Nederlands model is geschapen. De opgetrokken papieren muren waarachter ons land zich verschuilt gelden ook voor Spanje, en wanneer je probeert uit te leggen dat dit niet het geval is word je zonder verpinken voor leugenaar uitgemaakt.

Een beer van een ambtenaar die zichzelf astmatisch door zijn "sociale" krochten hijgt kwam me al tegemoet met de bedoeling mij op elke smeekbede "nee" te verkopen. Dat straalde hij uit. Onverzettelijk. Wat anderen ook beloofd hadden, hij had de macht en die zou hij gebruiken. Zo'n godvergeten kunstenaar die na 15 jaar vakantie hier de ruif wil komen leegeten. Hij zou hem!

En er was mij veel beloofd voor vandaag. Beloftes die opnieuw niet werden waargemaakt. Andermaal teruggeworpen op de uitgangspositie van inmiddels 3 weken geleden. De processie van Echternach valt in het niet bij mijn pogingen vaste voet in Nederland te heroveren.

Alles draait om het aantoonbare van platzak zijn. Werkelijk niets meer hebben, geen dak boven je hoofd behalve een logeeradres. Staaf het maar met papieren, bewijzen: zwart op wit.

Wat moet ik godsnaam bewijzen? Wat verwacht de Nederlandse gemeenschap? Dat ik fluitend op het vliegtuig ben gestapt om hier heerlijk en relaxed van bijstand te genieten? Alles wat ik zoek is een opstap om weer vaste grond te krijgen, maar een bullebak met gebrek aan fantasie en de morbide arrogantie van een wroetend varken, heeft er zijn zinnen op gezet juist dat te verhinderen.

Speel ik nu op de man? Ja! En ik doe het graag. Niet om mijn frustraties te spuien, maar wel in de hoop dat het iets verandert, dat posities zoals de zijne op menselijkheid worden gescreend. Want dat is wat eraan schort. Voor hem stond ik al te boek als leugenaar nog voordat hij mij had gezien, laat staan gesproken. Terug uit Spanje. Geen bankafschriften over het laatste halve jaar, geen bewijs van inkomen.

Ik had geen inkomen meer, leefde van wat zwarte klusjes hier en daar en werkte daarnaast stug om het tij te keren.

Dat bestaat niet! Spanje is geen achterlijk land, het hoort bij Europa. De voorschriften daar zijn dezelfde als hier, en geen land accepteert dat iemand een half jaar van de lucht leeft. Er moeten papieren zijn en als je die niet kunt overleggen, jammer voor jou!

Toen ik hem attendeerde op het bord voor zijn kop, sprong hij overeind en beende kwaad hijgend weg. Een mens zou voor minder frauderen. Bedoelen ze dat? Moet ik de papierwinkel dan maar op deze geleende computer in elkaar flansen zodat ik hem vrijdag gelukkig maak met een stapel waardeloze vodjes? Is dat de manier waarop Nederland wil dat zijn burgers re-integreren?

Als iemand uit het voorgaande concludeert dat ik kwaad ben, heeft hij het mis. Ik ben razend! Razend om het feit dat we in een maatschappij leven waarin mensen, verstoken van ieder gevoel van mededogen, de kans krijgen over het lot van anderen te beschikken.

een blog om naar te kijken - Spaanse beelden

Sardinas (gemengde techniek)

Processie (gemengde techniek)

De Luie Kater (gemengde techniek)

Mijas (gemengde techniek)

Een hard oordeel!

Dat een samenleving niet zonder regels kan is op zichzelf onweerlegbaar, maar als diegenen die deze regels moeten hanteren niet op de hoogte zijn, of te onverschillig om er zich om te bekommeren, leiden regels tot stress en tijdverlies. Dat is mijn ervaring bij de re-integratie van ons, door ons Nederlanders, zo geroemde landje. En het wordt nog erger vernam ik gisteravond op het journaal. De regering, onder druk van de PVV, scherpt de regels voor integratie aan, wat automatisch impliceert dat ook re-integratie moeilijker zal worden.

Na 15 jaar afwezigheid is dit land onherkenbaar. Niet in de manier hoe het eruit ziet, maar beslist in mentaliteit. Ik dacht dat Andalusiers onverschillig waren in alles wat niet tot hun directe omgeving hoort. Onverschillig, niet vijandig. Maar nu ik ruim 2 weken terug ben moet ik die mening drastisch herzien.

Het was geen luxe overweging om terug te keren, maar bittere noodzaak. Spanje ligt op zijn gat, zoals iedereen weet die wel eens een krant openslaat of naar het nieuws kijkt. Ik ben niet de eerste die het land noodgedwongen verlaat en zal ook niet de laatste zijn. Na 9 jaar een economische vluchteling is een moeilijk te verkroppen realiteit. Zeker als je er de laatste 2 jaar alles aan hebt gedaan om de bierkaai te bevechten. Het tij was niet te keren, en het enige dat ik mezelf kan verwijten is dat ik het niet eerder wilde toegeven. Doorgaan, niet opgeven en niet willen geloven dat het jezelf kan overkomen.

Gestrand, is het juiste woord. Terug, op een vliegtuig naar Maastricht met 2 x 20kg bagage als laatste bezittingen die nog waren te redden. Niet om hier van het "luxueuze" vangnet te genieten, maar met de bedoeling koste wat kost te herstarten. Ik geef niet gemakkelijk op.

Na 18 dagen ben ik nog geen stap verder en leef ik met het gevoel dat ik beter in Spanje was gebleven. Dat is re-integratie.

Ik verwachtte niet met open armen te worden opgevangen, maar wel een traject waarlangs ik me beetje bij beetje weer recht kon hijsen. Wat ik aantrof valt niet te beschrijven. Een houding als van een betonnen muur waarop in grote letters gekalkt: "Zoek het maar uit!"

Na 15 jaar in het buitenland, waarvan de laatste 9 in Spanje, moet ik toegeven dat mijn kennis vwb de regelgeving op zijn minst verouderd is, zo niet bejaard. Ik ben een gemakkelijk doelwit, maar nog altijd weerbaarder dan iemand die hier nooit heeft gewoond. Het moet een gruwel zijn voor diegenen die om sociale, politieke of economische redenen hier naartoe vluchten. Ik kan me hun gemoedstoestand voorstellen. Ik heb tenminste nog een dochter waarbij ik zolang logeer. Ik spreek de taal en ben vroeger altijd sociaal actief geweest, maak deel uit van de cultuur, waardoor ik de basis van onze regelgeving begrijp. Hoe moet het voor hen zijn die deze bagage niet hebben?

Het bos ingestuurd, is de juiste uitdrukking. Ambtenaren die je ronduit voorliegen of desinformatie verstrekken waardoor je de tijd verliest die er niet is wanneer je weer van 0 moet beginnen. "De regels zijn nu eenmaal veranderd"; hoorde ik gisteren, "daar kunnen wij niks aan doen." Het aloude verschuilen achter regeltjes die de uitvoerenden niet zelf hebben bedacht, maar geen enkele regel schrijft voor dat je iemand van het kastje naar de muur stuurt. Dat initiatief is persoonlijk en komt voort uit onvermogen en onverschilligheid. Wat mij echter het meest treft is dat er geen uitzondering lijkt te zijn op deze alarmerende vaststelling. Ik heb er tenminste in 18 dagen nog geen gevonden.

Wanhoop

Ik kan het me zo goed voorstellen: de wanhoop van asielzoekers, na jaren uitgeprocedeerd. Geen dak boven hun hoofd, en geen cent te makken.

Te oordelen naar het politieke klimaat in Nederland en België voelt de meerderheid dat niet, al lijkt het soms anders wanneer je hen interviewt op straat. Dat is belijden met de mond, anders kreeg radicale politiek geen kans.

Vanuit de luxueuze burcht waarin wij leven is het gemakkelijk oordelen over andermans kansen. Zondermeer aannemen dat hij of zij het wel zelf verknoeid zal hebben. Het: "Je bent wat je er zelf van maakt" principe, zonder er rekening mee te houden dat maakbaarheid aan een aantal voorwaarden is gebonden.

Het is heel handig als je in de wieg werd gelegd in een land dat van bij de geboorte alle kansen biedt. Het scheelt. Je hoeft niet die geniale sloeber te zijn die zich vanuit een sloppenpositie omhoog werkt, en die er, door iedereen die het "heeft gemaakt", bij de haren wordt bijgesleept zodra het debat richting kansarmen kantelt.

Van al die "snelle" jongens en meisjes die de mond vol hebben over de maakbaarheid van het leven had nog geen duizendste procent het gehaald als ze in de achterstandswijken van bv Sao Paulo waren geboren. Waarschijnlijk lag hun bevooroordeelde mond allang begraven in een anoniem drugsgraf, zoals zoveel kinderen daar.

Wij, en onze arrogantie. Het zeker weten. Soms mocht je willen dat er een ramp gebeurt om mensen de ogen te openen. Maar zou het helpen, zelfs als de manager met BMW alles kwijtraakt, en onder een brug moet slapen? Misschien als de zaken worden omgekeerd. Onze welvaart in het slop, de EU bankroet (niet eens zo denkbeeldig als je de economische nieuwsgaring volgt), en al die mensen, die nu te beroerd zijn om minderbedeelden een kans te geven, op uittocht. Hun eigen leven achterna, op weg naar een van die landen waar nu nog "onze" asielzoekers vandaan komen, om daar te moeten smeken. Stel je het gevecht voor met ambtenaren die een taal spreken die jij niet verstaat, formulieren invullen die je niet begrijpt, in de hoop op een pover onderdak en een beetje geld dat net te veel is om dood te gaan.

De ambtenaar, een vroegere asielzoeker, die er lol in lijkt te hebben jou, de blanke minkukel van weleer, van het kastje naar de muur te sturen. Dat denk je maar omdat je zijn cultuur en zijn gebrabbel niet begrijpt.

Nog steeds die vooroordelen, want daaraan verandert niets, maar nu omgekeerd, geef je af op die lul die jou de centjes niet geeft waarop je recht meent te hebben omdat je zonder niet kunt overleven.

Werd dit sprookje waar, zelfs dan vraag ik me af of de meerderheid er iets van zou leren. Ook arrogantie wordt in de wieg bepaald, simpelweg omdat we ons kunnen veroorloven arrogant te zijn op de top van de meest welvarende piramide die de wereld ooit heeft gekend.

Verschillen - De Spaanse Lente Revolutie

Iedereen die het nieuws volgt heeft het gezien: de massademonstraties en bezettingen van pleinen in Madrid en Barcelona. In de zonnige achtertuin van de EU broeit het.

Tot 2006 kende het land nog een economische bloei. Een van de hoogste van Europa, 3% groei maar liefst. Terwijl nu alles kommer en kwel lijkt in het meest vooraanstaande vakantieland ter wereld. Wat heeft die ommekeer veroorzaakt?

De financiële crisis heeft er zeker mee te maken, maar was, anders dan de meesten denken nu m.n. zoveel jongeren op straat komen, niet de aanleiding. Zo min als dat in Griekenland het geval was...

Griekenland kampte al met een tekort toen het tot de Eurozone werd toegelaten, durfde en kon dat niet toegeven, en verschuilde zich achter een creatieve boekhouding die zelfs de knapste financiële koppen van de Unie zand in de ogen strooide. We zijn met ons allen toch niet zo onfeilbaar als we vaak van onszelf willen geloven. Zelfs onze eigen Wim Duisenberg is indirect medeverantwoordelijk voor het Griekse drama. (Oef, ik trap nu vast op een paar gevoelige tenen)

Natuurlijk had Griekenland niet mogen liegen, maar kom op zeg! Zolang onze eigen vertegenwoordigers boter op hun hoofd hebben (zij worden ook zo nu en dan op een leugentje betrapt) kan iedereen maar beter eerst met het vingertje naar zichzelf wijzen. Wijzen is trouwens volstrekt zinloos. De zaak moet worden opgelost als we willen dat de rekening niet te hoog wordt om met ons allen te betalen.

Het is geen kwestie van economie maar van cultuur. Nederlanders zijn handelaren en willen dat hun balans klopt, en nauwgezette boekhouders kunnen nu eenmaal moeilijk begrijpen dat cijfertjes en kolommetjes voor anderen niet het hoogste goed zijn.

In Zuid Europa zijn ze daar niet zo mee bezig. Er vinden andere waarden opgang die in onze contreien soms de wenkbrauwen doen fronsen, af en toe op de lachspieren werken en vaak de ergernis zo hoog opzwepen dat we niet weten wat we ermee aan moeten.

Ik heb in een lang vervlogen verleden korte tijd op Kreta gebivakkeerd, te kort om het land in haar geheel te kunnen duiden. Spanje heeft 9 jaar van mijn aanwezigheid geprofiteerd en in zulk een periode willen je wel eens wat dingen opvallen.

In Spanje is het "La Dolce Vita" gevoel minstens zo sterk als in het land waar de uitdrukking oorspronkelijk vandaan komt. Buiten de deur ontbijten op een zonnig terras en 's zondags met de hele familie (niet alleen het gezin) uitgebreid dineren onder lommerrijke olijfbomen, roepen bij ons een gevoel van verkwisting op. Zeker als je bedenkt dat een gemiddeld loon zo'n €900 per maand bedraagt. Een compleet land in permanente staat van vakantie is de indruk die veel noordelingen van het zuiden hebben. En oppervlakkig beschouwt hebben ze daarin niet helemaal ongelijk.

De architekten van de Unie, en zeker die van de Eurozone, hadden dat moeten inzien toen ze besloten zoveel diverse cultuur aaneen te smeden. Het probleem van de rijkste leidinggevende landen is dat ze alles in kolommetjes willen gieten. M.n. culturele geaardheid wil daarin echter niet zo goed passen.

Spanjaarden werken niet minder hard, ondanks de bekritiseerde siësta. Vergeet niet dat die 3 uur middagslaap 's avonds weer worden ingehaald. Daarom werkt een gemiddelde Spanjaard tenminste een uur meer dan zijn collega in het bevoorrechte noorden die zijn lunchpauze niet compenseert door langer te werken.

Het economisch gevaar schuilt dan ook niet in een lagere productiviteit, maar in hun volksaard die voorschrijft dat uit elke dag het meeste moet worden gehaald. Ondanks dat Spanje katholiek is, en velen in een hiernamaals geloven, is de levenspraktijk veeleer: "Je leeft maar één keer."

Dat "meeste" neemt de meerderheid letterlijk. Stomverbaasd luisterde ik naar de klacht van een kelner die naar eigen zeggen niet kon trouwen omdat de bank weigerde hem €100.000 te lenen.

"€100.000"; vroeg ik verbaasd, "waar heb je die voor nodig?" Er volgde een hele opsomming van verwanten tot in de 10de graad die allemaal uitgenodigd moesten worden, vervoer nodig hadden vanuit het hele land. De man meende het ernstig. Zonder dat geld was een bruiloft uitgesloten.

In deze kleine anekdote wringt de Spaanse schoen. De vanzelfsprekendheid waarmee het leven geleefd moet worden, al kost het nog zoveel. Daarvoor dienen immers de banken. Als je het zelf niet hebt ga je daar je geld halen. Als het ook maar enigszins mogelijk was kregen ze het ook, tot er natuurlijk moest worden terugbetaald. Maar zelfs dan geldt "La Dolce Vita". Wat vandaag niet lukt komt morgen wel. Mañana, iedere toerist kent het woord, but tomorrow never comes...

Een gemakkelijke levensstijl, een opeenhoping van niet te innen kredieten, en een overheid die verhoudingsgewijs te weinig belasting ontvangt. Voeg daarbij een wereldwijde financiële crisis waaraan ook Spanje zich niet kon onttrekken. Wie verbaast dan nog de ineenstorting van een florerende economie die in pakweg 3 jaar 5.000.000 werklozen opleverden?

En niet alleen dat. Van sociale woningbouw hebben ze in Spanje nooit gehoord. In de steden bestaan wel goedkope krotten, maar wie wil daarin wonen? Dat verklaart waarom jongeren, getrouwd en wel, tot boven hun 30ste bij papa en mama blijven waarbij situaties ontstaan waarin een 4persoons flatje door 12 mensen wordt bewoond.

Bovenstaande laat zien dat er geen eensluidende oplossing bestaat voor het Europese probleem. De culturele diversiteit is zo complex dat het zich onmogelijk in pasklare regeltjes laat gieten. De gemakzuchtige strategie dat de minder solvabele landen zich maar aan moeten passen aan zij die wel over voldoende middelen beschikken, gaat niet op. We hebben met mensen te maken, en niet in de eerste plaats met economiën. Dat bewezen de ongehoorzame Grieken die zich massaal verzetten tegen de bezuinigingspolitiek, en de Spanjaarden die met 10.000den tegelijk demonstreerden tegen de neergang van een vorm van leven die nog altijd de hunne is...

Een debat over Den Mensch

Goed dat de gemoederen weer eens in beroering zijn. Op YouTube and FB circuleert een interview met Jerry Rifkin, vooraanstaand econoom, die waarschuwt voor de crisissen die ons nog te wachten staan. Een heldere uiteenzetting die de gevaren duidelijk schetst, maar zonder, en dat is wat zijn boodschap zo boeiend maakt, de hoop te laten varen.

Rifkin is een kind van de "maakbare maatschappij". Hij gelooft in de kracht van de mensheid om het tij tijdig te keren, en zonder hem ongelijk te willen geven (niemand van ons beschikt over een glazen bol), heb ik toch een paar kanttekeningen bij zijn verhaal.

Die waren er in eerste instantie niet. Ik luisterde naar zijn betoog en kon me er wel in vinden. De twijfel kwam toen ik mij in een FB discussie mengde.

Uit eigen ervaring, en ook dat heeft te maken met vaak en veel buitenlands wonen, weet ik hoe weinig mensen tot verandering bereid zijn. Houden wat je hebt, en sleutel vooral niet aan mijn luxe.

Onze luxe is rechtstreeks geënt op ons economisch bestel dat in stand blijft door verkwisting en commercialisering. Commercie is een betrekkelijk nieuw woord, maar tevens de reden voor met name de materiële hoge vlucht van de afgelopen decennia. Het is de motor die ons momenteel draaiend houdt.

Als de commerciële mogelijkheden van bv internet niet zo gigantisch waren, was het nog altijd een achterkamerspeeltje zoals in de 80er jaren, toen het nog geen internet heette. Speelgoed voor een handvol ingewijden die wat knoeiden met bulletinboards en een voorloper van email.

Zodra iets gecommercialiseerd kan worden krijgt het zijn aantrekkelijkheid. Er kunnen centjes mee worden verdiend en status verhoogd.

Die instelling (en als we heel eerlijk zijn weten we dat ook) is tegelijk wat onze maatschappij ziek maakt. Het is algemeen bekend dat het Westen op veel te grote voet leeft, en dat dit ten koste gaat van anderen, nu nog veel minder bedeelden.

Maar deze situatie is geen constante. Wij, als bevoorrechten, worden op de hielen gezeten door de zogenaamde Bric-landen. Samen meer dan 3,5 miljard mensen die in de rij staan voor dezelfde luxe die wij kennen. En zij zullen ons inhalen...

De bol waarop wij leven is amper in staat ons ónze luxe te garanderen, wat betekent dat wanneer het aantal luxueuzen meer dan verdubbeld wordt, we met een onoplosbaar probleem  zitten Dwz, als wij als voortrekkers onze situatie niet aanpassen...

Maar hoeveel zijn daartoe bereid? Je hoeft niet ver te zoeken om daarop het antwoord te vinden.

Binnen onze eigen EU was Griekenland het eerste domein dat na een lang leugenbeleid een deel van zijn luxe moest prijsgeven. En wat was de reactie? De gedupeerden kwamen op straat, en deden ongehoorzaam om zich aan het onvermijdelijke te onttrekken. De rest van Europa keek toe, angstvallig met de hand op de knip. "Zelf schuld", werd er geroepen, maar is dat wel zo?

Je kunt het ook kleiner bekijken. Als alle inwoners in jouw straat HD-TV en een supersnelle internet verbinding hebben, wil jij dat ook. Al moet je ervoor liegen om het te bereiken. In die situatie zitten miljoenen armere dan het modale waarop onze maatschappij is gebaseerd. Dat is menselijk. We willen niet worden achtergesteld tov de grotere groep.

"Iedereen gelijke kansen" is een mooi streven, maar als dat gelijke betekent dat je het op één lijn stelt met de bevoorrechten, creëer je een onoplosbaar probleem zodra je het uitsmeert over alle 7miljard inwoners die onze planeet inmiddels telt. Om dat te voorkomen zal vooral het Westen een ferme ruk aan zijn eigen broekriem moeten geven. Terug naar waar het werkelijk om gaat: genoeg te eten, voldoende water, en radicaal snijden in alles wat overbodig is... Helaas vrees ik dat dit een inspanning is die maar heel weinige willen of kunnen opbrengen... 

Verschillen - verworvenheden

Spanje heeft een fascistisch verleden. Franco was vriendjes met Hitler en Mussolini. Dat is geschiedenis, en toch zijn er ook nu nog zaken die onmiddellijk aan dat verleden zijn gelinkt.

Zoals Hitler de autoweg introduceerde om zijn pantsercolones sneller te kunnen laten oprukken. Destijds een nadeel voor de velen die in geen tijd onder de voet werden gelopen. Nu een verworvenheid die reistijden aanzienlijk verkort.

Ik herinner mij nog de 50er jaren waarin een rit van het "nog onontsloten" Limburg naar familie in Rotterdam een tweedaagse onderneming was. De ene dag heen, blijven slapen, en 's anderdaags terug. Onvoorstelbaar in een tijd waarin internet in seconden de wereld overbrugt.

Spanje kent de kosteloze basisziekteverzekering, die de Generalisimo destijds bedacht om de bevolking achter zich te krijgen. Hij deed veel voor oud-strijders, vooral diegenen die niet ongeschonden waren teruggekeerd. Een van 's lands grootste loterijen, "Once", herinnert daar nog aan. De verkoop betekent werkverschaffing, en de opbrengst verzorgt ook nu nog de uitkeringen aan minder-validen.

Die Spaanse basisverzekering stelt niet veel voor, beweren inwijkelingen uit de meer verwende noordelijke landen, maar ze vergeten dat hier niets gratis is. Het is waar dat hulp van "Seguridad Social" geen enkele luxe kent, en dat medicijnen handje contantje moeten worden betaald. Maar als je een ambulance nodig hebt staat die in geen tijd voor je deur, compleet met een arts en twee man verplegend personeel, uitgerust met alle noodzakelijke apparatuur, en er is niemand die je na behandeling of vervoer met een rekening confronteert.

Toch kun je beter niet ernstig ziek worden met alleen die basisverzekering. Opname betekent een ziekenhuis met enkel de meest elementaire voorzieningen. Voor eten en drinken zal de familie moeten zorgen, want dat zit niet in het pakket. Doodgaan zonder dokter is in Spanje uitgesloten, terwijl je tegelijkertijd kunt creperen van honger, dorst, of een gebrek aan medicijnen. Zeker als je bij de armsten hoort die in grote getalen op straat leven. Wat moeten zij eten? Ik denk niet dat een van hun lotgenoten hen elke dag wat vuilnisbakgraaisel komt brengen.

Het Spaanse socialisme is een wel heel vreemde vorm. Openbaar vervoer is spotgoedkoop, zeker voor inwoners (Residentia). Voor een busrit die hier ruim €3 kost betaal je daar 50 cent, terwijl je aan de andere kant, na een leven lang werken, je maar beter een hele schare kinderen hebt om op terug te vallen.

Geen werk betekent in veel gevallen: geen inkomen. Bijstand of leefloon is onbestaande en een werkeloosheidsuitkering minimaal. Maar ook met een pensioen verhonger je als je woning niet vrij van kosten is en je geen familie hebt die voor je zorgt.

Verschillen - wat hoort bij wie?

Tjonge, het is wat. De blog "Onherstelbare neergang van onze cultuur" werd op 1 dag 360 maal bekeken. De "Verschillen" reeks trekt lang zoveel belangstelling niet. Nederlanders lijken van zichzelf te denken dat ze het wel weten. Toch dat omnipresente gevoel? Wij, en de rest is minder(waardig)

Buitenlands wonen verruimt de blik, vernauwt niet. De wereld wordt groter, navelstaren krijgt iets belachelijks.

Op FB las ik het commentaar "Historisch gezien hoort het noorden van Limburg bij Duitsland..." Dit soort opmerkingen worden altijd gelanceerd vanuit demografisch perspectief. Het geharrewar van machthebbers die lijntjes trekken om zichzelf af te bakenen.

Historisch gezien hoort ieder gebied simpelweg bij de mensen die er wonen, of liever: de mensen die er wonen horen bij het gebied. Hoe kan het ook anders. Ieder van ons heeft zijn vroegste wortels in Afrika, wat betekent dat wij allemaal emigranten zijn, waar ter wereld wij ook wonen. Een mix van gemengde evolutie, en een ratjetoe aan culturen.

Mijn DNA gaat terug tot Ethiopie, zo'n 2miljoen jaar geleden. Historisch aantoonbaar stroomt er Keltisch, Germaans, Viking, Spaans en Duits bloed door mijn aderen. Allemaal stammen, cq naties die zich beroepen op een zekere oorspronkelijkheid.

In deze tijd, waarin we weten waar we vandaan komen is het ronduit idioot jezelf nog steeds op een zekere eigenheid te beroepen. Het maakt niet uit of je ouders pas 30 jaar geleden naar onze contreien verhuisden. Nog steeds, en dat zal zo blijven, zijn we met ons allen op reis.

Historisch gezien betekent blijven niet veel meer dan dat je in dat gebied voldoende te eten hebt. Dat welzijn en welvaart aan je behoeften voldoen. Zodra dat niet meer het geval is, verkassen we.

Ik heb het hier niet over een avontuurlijk aangelegd individu dat wel eens wat anders wil dan het omheinde stukje waarop hij werd geboren, maar hele volksgroepen, zoals nu in het Midden-Oosten en Noord-Afrika die er tussenuit knijpen omdat ze hun overlevingskansen thuis niet meer zien zitten.

Dat is "historich gezien" De Hunnen die heel Europa door elkaar husselden. De Vikingen die op rooftocht gingen omdat thuis de voorraden niet toereikend waren. De Ieren en Italianen die massaal verhongerden en naar de Nieuwe Wereld vluchtten.

En het gebeurt nog steeds, zal weer gebeuren. Ook in onze streken. Als de geschiedenis iets heeft bewezen, is het wel dat hoogconjuncturen verhuizen als luizen in een pels. Dat wij tot de rijksten ter wereld horen biedt geen enkele garantie voor de toekomst. Integendeel! Het is meer dan waarschijnlijk dat de kansen ooit zullen keren, en dat wij of onze nazaten aan de haal moeten om in leven te blijven.

Het kan geen kwaad dat in gedachten te houden als we iemand beoordelen op zijn afkomst, of geaardheid. Voordat je het weet ben jijzelf aan de beurt...

Onherstelbare neergang van onze cultuur

Waar is dit land mee bezig, en wat hebben haar inwoners naar Den Haag gestuurd? Eeuwenlange opbouw en verworvenheden worden in één pennenstreek de nek omgedraaid omdat we het zogenaamd niet meer kunnen betalen. Dat brult het kabinet van een der rijkste landen ter wereld. Een kabinet dat kort geleden nog op de uitnodigingenlijst stond van de G8. Als gast weliswaar, maar als je geen cent te makken hebt wordt het je zelfs niet toegestaan in de buurt van de rode loper te komen.

Wat je afbreekt krijg je nooit meer terug, wát politici ook beweren. Je kunt een naam als Boerhaave opnieuw in het leven roepen, maar het zal nooit meer zijn nagedachtenis zijn. Kwijt is kwijt, dat weten we allemaal, want iedereen van ons heeft ooit wel eens iets verloren. Daarom weet zelfs een minister dat vervangen niet gelijk staat aan behouden.

We moeten afslanken, want er is crisis, omdat we het onontkoombare moesten beschermen. Heilige koeien kwamen in gevaar, en als altijd worden de zwaksten als kanonnenvlees naar het front gestuurd. Schiet wat cultuur af, en hier en daar een sociale zekerheid, zodat we een kudde vet betaalde 3-delige pakken kunnen houden, want zij zijn onmisbaar voor het behoud van onze welvaart.

Dezelfde oorzaak die de draaibaarheid van de wereld bijna de kop kostte wordt in leven gehouden over de rug van een veel diepere verworvenheid die verder reikt dan de huidige commerciële spiraal, welke in de toekomst beslist voor nog  meer misère zal zorgen. Je hoeft geen helderziende te zijn om dat te begrijpen.

Had het vorige kabinet niet de mond vol over "normen en waarden"? Wat zijn waarden dan als wordt toegelaten dat een clubje jongleurs zich om financieel moverende redenen kan ontdoen van wat door generaties werd opgebouwd. Want dat is cultuur. De optelsom van ons allemaal, ook van diegenen die ons hier hebben gebracht. De wereld begint niet vandaag, en je kunt wat was niet uitvlakken. Het bepaalt onze identiteit, of is er één mens die op de lege schaal van de economische roulette wil stappen, zonder één enkele andere waarde om zich aan vast te houden? Als zulke mensen bestaan verdienen ze de naam mens niet, maar moeten worden geklasseerd als windbuil. Een zak vol lucht waar de eerste de beste crisis een gaatje in prikt. Het gevolg laat zich raden. Ze lopen nog leger dan ze al zijn.

Verschillen - huisvesting

Iedereen kent de Nederlandse situatie. Vooral als je wilt huren. Overvolle steden, ellenlange wachttijden, en oeverloos invullen van documenten.

In 1986 sloop ik Amsterdam binnen. Ik kwam uit de provincie, maar wilde naar de Randstad, en ik had geluk.

Tsjernobyl ontplofte, en een collega schrok zo dat ze met haar kinderen hals over kop naar de VS vluchtte. Ze zocht iemand die haar van een woningbouwvereniging gehuurde atelierwoning wilde overnemen, en ik was maar al te bereid het risico te nemen.

Gedonder met instanties natuurlijk. Ik mocht daar niet wonen, had geen binding met de hoofdstad, en was er zelfs nooit woningzoekende geweest.

Ik hield me van de domme, was bovendien BBK kaderlid, en uiteindelijk lieten de instanties het maar zo, want waar kon ik heen als ze mij op straat zetten? (Het scheelde natuurlijk dat ik op dat moment meer dan voldoende inkomen kon overleggen, zo werkt het: ook in een regeltjesland)

In Nederland is alles bekend. Niet alleen bij de verhuurder. Van zodra je verhuist worden alle gegevens bij elke instantie keurig bijgewerkt. Die meneer woont op dat adres, en je hoeft je BSN nummer maar te geven om het uit elk willekeurig bestand op te diepen. Gemakkelijk? Zeker. Vooral voor diegenen die jou om welke reden dan ook willen vinden.

Maar ik weet zeker dat er heel wat mensen zijn die soms helemaal niet gevonden willen worden. Het doodsimpele feit bijvoorbeeld dat ik ooit werd gedoopt, leverde mij na elke verhuizing steevast een bezoek van de plaatselijke pastoor op. En wie wil die nou aan zijn deur?

Ook als de belasting nog wat van je tegoed heeft, (Althans dat vinden zij. Jij bent een andere mening toegedaan) of als je zonder het te weten 4 km te snel een flitspaal passeerde...

Voor wie zich in bovenstaande voorbeelden herkent is mijn advies: verkas naar Spanje...

Huisvesting is er niet goedkoop, maar als je dat wilt verdwijn je totaal. Volkomen onzichtbaar voor iedereen en elke instantie, behalve natuurlijk als je per se gevonden wilt worden, en een vermoeide ambtenaar zo ver krijgt dat hij je daadwerkelijk inschrijft in de gemeente waar je woont.

Het gebeurt niet vanzelf. Je moet er moeite voor doen...

Toen ik begin 2002 in Andalusië aankwam geloofde ik het niet. Hoezo je huurt gewoon iets, punt? Maar zo werkt het. Je bladert een aantal gratis krantjes met advertenties door, kiest wat je bevalt, en betaalt een maand huur en een maand borg. Dat is het. Simpel en eenvoudig, als je tenminste niet zo stom bent om het via de een of andere makelaar te regelen. Die boren je fluks een  maand extra door je neus voor hun commissie.

Niks geen burgerzaken, of andere databestanden die hijgen om jouw gegevens zo snel mogelijk te verwerken. Je betaalt rechtstreeks aan de verhuurder, en trekt erin. Zelfs de verhuurder hoeft in veel gevallen niet eens te weten wie je bent. Hij legt heus wel een huurcontract voor, maar geen mens vraagt om een legitimatie, dus wat je daarop invult heb je helemaal zelf in de hand.

Zo leven miljoenen, vooral aan de kusten. Niet alleen Spanjaarden, vooral veel buitenlanders, en het hoeft weinig uitleg dat daartussen er heel wat zijn die in hun eigen land gezocht worden. Tja, als Spanje die mogelijkheid biedt is het natuurlijk een prima onderduik locatie. (Breng ik nou mensen op ideeën?)

Maar al die woningen staan toch op iemands naam? Zeker, maar het is al even gemakkelijk en even ondoorzichtig om een bedrijfje op te richten waarin al die locaties keurig worden ondergebracht. En als je helemaal een dwaalspoor wilt leggen dan huur je iets, neemt vervolgens de moeite om je inderdaad te laten inschrijven, en verhuist... Zelfs jaren later kun je gerust naar het desbetreffende gemeentehuis stappen en om een bewijs van domicilie vragen. De kans dat er inmiddels iemand anders ingeschreven staat is te verwaarlozen...

Verschillen, een inleiding

Er zijn mensen die geloven dat de EU geen verschillen kent. Dat beweerde tenminste vandaag een ambtenaar. "Je komt uit Spanje, dat is EEG, dus hetzelfde als hier."

Om te beginnen is het al vreemd dat een ambtenaar niet weet dat we niet meer over de Europese Ecomische Gemeenschap spreken, maar dat het tegenwoordig Europese Unie heet. Verdacht, waarschijnlijk niet goed haar huiswerk gedaan.

Het werd de aanleiding voor een reeks waarmee ik vandaag begin, om te schetsen hoe groot verschillen zijn, zelfs binnen een unie van landen die onderling samenwerken.

Geen belerend verhaal, maar omdat ik zoveel en zo vaak in het buitenland heb gewoond, ben ik er mij van bewust hoe lastig het is om buiten de grenzen te kijken als je, behalve tijdens vakanties, nooit buiten de eigen regio bent geweest.

Onvermijdelijk verandert de kijk op je geboorteland zodra je vanop afstand waarneemt. Tekorten worden benadrukt door een buitenlandse bril, en positieven uitgelicht, maar anders dan achterblijvers zichzelf bekijken. Het roze-bril-effect, een eigenschap van iedere natie, vervaagt, of verdwijnt zelfs helemaal. De zelfgenoegzaamheid waarmee een volk naar zichzelf kijkt en beoordeelt, neemt soms potsierlijke vormen aan. Nederland, het centrum van de wereld, waarom we ons kunnen veroorloven met de vinger te wijzen.

Nederland is klein, en... anders, wat niet hetzelfde is als beter, wat velen veronderstellen, gezien het aantal volgers dat de PVV kent, een partij die vooral die kleinheid wil beschermen.

Spanje is groot. Ik woonde in Andalusië, een van de 17 autonome regio's, en bijna 3x zo groot als Nederland. Toch belden angstige thuisblijvers met de vraag of we niet weggespoeld waren wanneer het nieuws hier een hevige wolkbreuk voor Zuid-Europa meldde...

De meesten van ons hebben geen idee van afstanden, vooral ook omdat vakantiebestemmingen met het vliegtuig worden bereikt, waarna we vervolgens nauwelijks buiten de gerieflijke hotelzone komen.

Maar waar het vooral over gaat is dat de Nederlander zijn mond vol heeft over vrijheid, terwijl de meesten van ons geen idee hebben wat dat is. En dan bedoel ik niet de innerlijke vrijheid die ieder mens voor zichzelf moet verwerven, maar simpel de beperkingen binnen de regelgeving waarvoor wijzelf kiezen binnen ons politiek en maatschappelijk systeem.

Spanje kent regels, veelal gelijk aan die van Nederland, en vaak gedicteerd door Brussel, omdat een unie nou eenmaal een zekere eenvormigheid veronderstelt. Maar anders dan hier zijn die regels er vooral om ze te negeren.

Iedereen die ooit in Spanje heeft gewoond kent het fenomeen. Je arriveert, bekommert je niet om overheidsinstanties, huurt een woning en... verdwijnt! Letterlijk. Niemand kraait ernaar. Je maakt gebruik van allerlei faciliteiten, zoals een gratis ziektekostenverzekering voor het leven, en toch ben je onvindbaar. Foetsie!

Ongekende economische vrijheid, want natuurlijk betekent dat ook dat eventuele belastingen geen verhaal hebben. Heel handig tegen schuldeisers, ook. Weten ze je toch te vinden dan hoef je alleen maar te verhuizen... En dat ondanks het feit dat de meesten die er vast verblijven over een nationaal identiteits nummer (NIE) beschikken. Op papier word je daarmee tot de inwoners gerekend, maar waar al die inwoners verblijven...? Het kan de Spanjaarden niet schelen, zolang ze maar weten met hoeveel mensen ze rekening moeten houden wanneer ze de hoeveelheid en service van de te leveren faciliteiten moeten uitdokteren.

Want dat is waar het om gaat. In één opzicht is het land de gedroomde socialistische staat. Ziektekosten gratis, openbaar vervoer bijna voor niks. Je moet er alleen niet financieel in de problemen raken...

Niets verdienen is simpelweg niet eten, en geen dak boven je hoofd. Dan blijft alleen luxueus creperen op een van de fel gegeerde toeristenstranden.

Spanje kent geen bijstand, wel een vorm van WW. Daarvoor moet je minimaal 5 jaar in loondienst hebben gewerkt (en premies betaald) wat je het recht geeft op ondersteuning van rond de €350 per maand (Een maximale uitkering bedraagt ongeveer €650) wat niet eens genoeg is om een klein onderkomen te huren.

Daarom is 's lands grootste zorg het aantal behoeftigen zo laag mogelijk te houden.

Tot 2006 lukte dat heel aardig. Tegenwoordig niet meer, wat de werkelijke reden was voor de 10.000den om ruim een maand geleden op straat te komen. Het is niet leuk, leven zonder eten en zonder dak boven je kop.

Ik kan verzekeren dat het een enorm verschil is om te leven in een land, dichtgetimmerd door regels maar met sociaal vangnet, of een land waar je je aan geen enkele regel hoeft te storen maar zonder iets om op terug te vallen zodra het mis gaat. Dat betekent echter niet dat een van de twee beter is of minderwaardig.

Spanje is een land van opportunisten, socialistisch of niet. Het is een kwestie van cultuur, en dus van alle inwoners samen, die bepaalt waar je voorkeur ligt. De vrijheid te wonen, te werken en te verdienen waar je wilt, of de zekerheid om zelfs in het slechtste geval gewaarborgd te zijn.

Wandelen

Het pad, de heuvel omlaag waar auto’s razen, stof slikt: ‘Kankerzooi!’ Letterlijk verdomme! Denk ik aan het nieuws waarin olie in zee stroomde, een complete Golf verwoest omdat stinkend schroot lopen onmogelijk maakt. Buigen belangrijkheden voor de camera, glimlachen geruststellend en liegen dat lopen ook hun hobby is, en dat ze het betreuren.

Er zit een tv-tje in mijn kop terwijl ik daal, dat deze beelden stuurt, ze als een massief kunstwerk ineen doet vloeien om de context te begrijpen.

De wereld gaat aan vlijt ten onder, want dat is waar!

De mierenhoop krioelt, vreet ons allemaal op, tenslotte zichzelf.

Godverdomme! Kijk uit, lul! Reed hij achterwaarts rond de hoek en schampte mijn tenen.

Ik ruk het portier open terwijl ik weet dat het niet mag sleur ik hem aan dikke krullen naar buiten.

- ‘Ik vermoord je idioot!’

Hij gilt. Het kan me niet schelen. Mijn geduld is op met te veel auto’s die een eenzame wandelaar bedreigen.

een verhaaltje voor het slapen gaan

Elvenbank

De kreet bereikte hem van de overkant van de straat in de vorm van een geblazen papieren pijltje uit een afgedankte pvc-buis. De punt raakte zijn oor, glipte naar binnen en bleef steken. Het deed verrekte pijn!
In reflex greep Sender ernaar, trok het papier los en staarde woedend naar de overkant.
Er was niemand te zien.
Welke lul haalt het in zijn kop op hem te schieten?
Hij keek naar het strakgedraaide papier, er stonden woorden op.
Voorzichtig rolde hij het open, streek het glad.
Tekst die hij niet kon lezen. De boodschap of wat het was, niet geschreven in een taal die hij kende. Hetzelfde alfabet maar gegroepeerd zoals hij nooit eerder zag. Een onbekende taal of code?
Sender tuurde opnieuw naar de overkant, niemand te zien, vouwde het papier op, stopte het in zijn zak en stapte in de lift.
Beneden stak hij de straat over, verdween door de hoge toegangsdeur en nam opnieuw de lift.
Hij vond haar op het dak, als een dood vogeltje, blond als een elfje uit een sprookjesboek brabbelde ze in dezelfde taal als de woorden op het papier.
Het duurde weken voordat Sender het begreep.

Het appartement zo ruim als een voetbalveld, een penthouse met gigantisch dakterras, panoramavensters in elke muur.
En de inrichting……..godschristus!
De bewoners zien het niet meer. Alles went.
Kunst wordt plaatjes, goud metaal om te boenen tot het glimt. Alles went omdat het tenslotte zijn waarde verliest.
Behalve het elfje in de vitrinekast.
Een vast ritueel. Elke morgen, fris uit bed, is dat het eerste wat hij doet, kijkt naar haar: bloot gehurkt achter glas. Langblonde haren als Godiva.
Hij kent haar nu, nadat hij haar opraapte. Zijn gevonden voorwerp. Warm, fluweelzacht dat klopt van leven.
Ze brabbelde nog toen hij haar over straat droeg, mee naar het appartement waar hij haar uitkleedde, in bad deed en haar later opsloot in de vitrinekast.
Natuurlijk laat hij haar uit om haar behoefte te doen, om te eten. Daarna weer terug en ze hurkt zonder protest. Haar gebrabbel is gestopt nu hij weet wat ze wilde zeggen.
Hij meende dat ze kind is en twijfelde haar in te leveren bij de daartoe bevoegde instanties. Hij bedacht zich omdat hij haar niet verstond.
Wat moest hij met haar? Misschien werd ze gezocht, misschien was ze in nood. Eerst moest hij leren wat ze zei.

Sender bouwde aan logica, wees dingen aan die zij vertaalde, en langzaam groeide de poging tot communicatie.
Ondertussen behandelde hij haar als kind, volkomen verkeerd.
Argwa wilde dat hij haar nam voor wat ze was.
Klein, kinderlijk blond en onbenaderbaar, zo sensueel, en uiteindelijk begreep hij het: na weken…..
- ‘Neem mij mee, sluit mij op en kijk naar mij.’

Socialisten?

Mijn laatste standplaats was Spanje. Het hele diepe zuiden: Andaluzie.

Toen ik arriveerde kende het land 3% groei, meer dan Nederland of Belgie, destijds. Waarom het natuurlijk interessant was erheen te verkassen (eerlijk is eerlijk)

Het best betaalde landstheater, ook wel regering genoemd, werd geleid door de Christen-Democraat Aznar die het loodje legde omdat hij de ETA de schuld gaf van de bomaanslagen in Madrid.

Zapatero (vertaald: schoenmaker) nam over, een socialist uit WimKok-hout gesneden met Uylse allures, en slaagde erin het land in 3 jaar tijd naar de verdommenis te helpen.

Te kort door de bocht? Ik betwijfel het, al is hij natuurlijk niet in zijn eentje verantwoordelijk.

Het leek Luilekkerland, en dat op zichzelf is al verdacht. Een gemiddeld loon bedroeg €900, en toch leefde iedereen in welvaart, terwijl je voor een 2-kamer-appartement €800 moest neertellen. Ra, ra?

Zelfs met een verstopte neus kon je de reden ruiken. Stapels zwart geld en weinig belasting. Wie dat betaalde was gek, of goudeerlijk...

Er moest wat aan gedaan worden. De staat had te weinig inkomsten, en zou een crisis nooit kunnen betalen. Maar de socialist ging het halen bij diegenen waarvan socialisten altijd beweren dat ze hen in bescherming nemen: de grootste groep en minst bedeelden. Ergo: wanhoop en armoede.

Spanje is de volgende op de lijst van economisch scheefhangende landen. Ik heb mensen zien creperen, werkelijk dood zien gaan zonder dak boven hun hoofd. Gestorven van honger en dorst. Nergens is het aantal vuilbakgraaiers zo groot. Je vindt ze zelfs in de dorpen en stadjes buiten de toeristische zone.

Vanaf 2008 ging het snel. Het aantal werkelozen steeg tot 5.000.000 op een totale bevolking van 50.000.000. 10% van het totaal, en nog was het niet genoeg.

Zapatero draaide zijn socialistische reet nog wat verder richting Europa. Spanjaarden roken veel. Vorig jaar, het was al bijna kerstmis, werd er een wet doorheen gejast. Per 1 januari alles rookvrij. Hiep, hiep, Europa gelukkig, maar...

Het kwam zo onverwacht. Geen letter in de pers, geen woord op tv, tot het zo ver was, en de klanten tot de onstellende ontdekking kwamen dat sigaretjes alleen nog op straat mochten. Gevolg: nog meer werkelozen, nog meer horeca zaken gesloten...

Ik heb niets tegen niet roken. Het schijnt gezonder te zijn, maar door de keuze van het moment, en de manier waarop, begint het er verdacht veel op te lijken dat politici hun eigen achterban om zeep helpen.

Ik was niet verbaasd toen 10.000den, vooral jongeren, op straat kwamen, die het geleuter niet meer pikken van mensen die beweren het beste met het volk voor te hebben. Het zou in meer landen mogen gebeuren!

Het is wennen

Na 15 jaar afwezigheid terug waar het begon: Nederland, en de veranderingen die er intussen plaatsvonden.

Wonen buiten dat kleine domein waar ik werd geboren, leerde me anders te kijken. Vooral het "kleine" valt op. Anders dit keer.

Ik was al eerder weg, voordat sateliet tv bestond, wat betekende dat de voeling verdwenen was toen ik terugkeerde. Dit keer ben ik op de hoogte, en weet niet zeker of ik dat wel wil.

Nederland wordt er niet leuker op. Nog belerender dan het was. Dat merk je als je buitenlands woont.

Cultuur wordt onthoofd. Wat vroeger een sluier werd genoemd, een veelgeziene dracht in het katholieke zuiden, is kopvod geworden, en er lopen hier mensen rond die vinden dat dit op zichzelf nog niet genoeg belasting is.

Ooit stond ik op de barricaden om het na-oorlogse juk van onze veel te jonge schouders te werpen. Naast mij stonden generatiegenoten die diezelfde nood scandeerden. En nu? Nu staan ze er weer, maar in hun achteruit. Ze willen terug, verdomme! Terug naar lullige ouwbolligheid.

Zijn zij het gevecht vergeten om het recht je te kleden zoals je wilt? De spijkerbroek (inmiddels jeans) die niet op zondag mocht worden gedragen, of de minirok waarin je niet bij je grootouders op visite kon? Een hoofddoek, godbetert! Hoelang zal het duren voordat we schriftelijk moeten aanvragen om een paraplu op te steken wanneer het regent?