ENERGIE
Het aantal bronnen lijkt eindeloos, is in dat in wezen ook, omdat alles energie is; wat niet wil zeggen dat we ook alles even gemakkelijk kunnen gebruiken.
De mens heeft er waarschijnlijk altijd, al vanaf de ontdekking van het vuur en de uitvinding van het wiel, een hoge waarde aan toegekend, wat niet hetzelfde is als dat er onmiddellijk voor moest worden betaald. In wezen is energie heel lang gratis geweest: denk aan molens of waterkracht. Naarmate de behoefte steeg kon commerciële exploitatie niet uitblijven, en werd de energiefactuur geboren voor dat onzichtbare goedje waar rond de hele menselijke wereld draait.
Waar we lang geen rekening mee hielden waren de afgeleiden zoals afval. Zo levert vuur as, en het aanwenden van waterkracht o.a. slijtage.
Met het toenemend gebruik werden de afgeleiden langzaam maar zeker een “berg”, en daarom een probleem. Dit geldt ook voor zogenaamde “schone” bronnen, want om bruikbare energie op te wekken is energie nodig, en dat proces levert, hoe dan ook, afgeleiden op. Een heel “mooi” voorbeeld is de zogenaamde “schone” energie van kerncentrales.
Het misleidende woordje “schoon” betekent dat het niet of nauwelijks broeikasgassen en fijn stof produceert, terwijl er natuurlijk nog heel wat andere gevaren op de loer liggen. Zelfs wind- of zonne-energie zijn minder schoon dan beweerd. Het gevaar bij opwekking is overproductie, en het niet kunnen gebruiken of opslaan ervan.
Energie is de basis van elke kracht, en als zodanig gevaarlijk bij onbeheerst gebruik. (Iedereen kent de beelden van ontploffingen in de industrie). Wederom zijn kerncentrales hiervoor een goed voorbeeld.
Raad ik energie dan af? Dat zou onzinnig zijn: energie is altijd geweest, en zal altijd zijn! Het gaat om het artificiële gebruik. De mens die meer en meer bronnen nodig heeft om zijn honger naar kracht te stillen, is onverzadigbaar, en groeit, met als gevolg dat we levensnoodzakelijkheden als voeding inmiddels al gebruiken om biomassa-centrales te stoken; dat we bomen kappen die zuurstof leveren om tot pellets te verwerken. Energie lijkt de numero een om ons voortbestaan te garanderen, terwijl het niet meer dan een gemak-factor is. Zonder artificiële energie zouden we inderdaad heel wat moeten missen, en onze gemiddelde levensverwachting zou terugvallen naar ten hoogste 50 jaar.
Toch zit er een gevaarlijke keerzijde aan overmatig gebruik: zoveel te meer de behoefte stijgt, zoveel te sneller er niet aanvulbare voorraden uitgeput raken. De ontwikkelde kracht nodigt uit tot exploitatie, en de ironie wil dat, terwijl ik dit schrijf, ik aan de rand van de groeve naar de zware machines van de ENCI kijk, die in minder dan een eeuw een enorm gat in de Maastrichtse Sint Pietersberg hebben geslagen voor mergelwinning, waarmee cement wordt gemaakt voor onder andere het dichtplaveien met beton van onze leefomgeving.
Drijven we onszelf langzaam maar zeker in een hoek? Daar lijkt het op. Onze jacht naar gemak en welvaart heeft een bijna niet te stoppen beweging op gang gebracht, waarvan de nadelen langzaam maar zeker verdomd zwaar beginnen te wegen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten