WERK en INKOMEN
Werk is nog altijd het noodzakelijke glijmiddel om onze economie in stand te houden terwijl zelfs economen weten dat het eens zo goed lopende model niet meer functioneert. Dat komt vooral omdat de mens zich steeds minder als slaaf laat gebruiken, steeds meer zeggenschap eist over hoe hij zijn leven leeft. De mogelijkheid tot uitbuiting is inmiddels in grote delen van de wereld drastisch ingeperkt wat niet betekent dat het niet meer voorkomt in de meest welvarende streken. Zolang ook hier nog mensen zijn die nauwelijks kunnen rondkomen, of zelfs niet, woekert het nog steeds, hetzij aanvaard dan wel ondergedoken.
Welvaart zou moeten betekenen dat iedereen de dagelijkse behoeften zonder zorgen kan genieten, in plaats daarvan zien we dat het voor steeds grotere groepen steeds lastiger wordt, met name omdat er nog altijd vanuit wordt gegaan dat inkomen door arbeid wordt gegenereerd terwijl het volume aan arbeid jaarlijks daalt, een trend die zich in de toekomst steeds sneller zal doorzetten.
Dat komt voor een deel door de verhuizing van arbeidsintensieve industrie naar lageloonlanden, al zal dat maar tijdelijk zijn dankzij de zich steeds meer ontwikkelende automatisering. Het is juist dit fenomeen dat het begrip “arbeid” op zijn kop zet, en is zonder precedent tot dusver, terwijl er aan de basis steeds meer potentiële arbeidskrachten bijkomen omdat de wereldbevolking groeit.
Op termijn betekent dit dat er nauwelijks werk overblijft, behalve in die sectoren die al niet bekend staan om hun economische draagbaarheid, zoals bijvoorbeeld kunst, cultuur of zorgverlening.
Blijven toerisme, horeca, media en nog wel wat sectoren waar mensen nodig zijn, maar als de klant zijn brood verliest zijn dit ook de eerste posten die massaal worden afgeschreven.
Hoog tijd dus voor herziening van de begrippen “werk” en “arbeid”, en voor herbezinning rond inkomen.
Al leid je iedereen nog zo hoog op, feit blijft dat er niet voldoende vacatures zijn om de mensheid als geheel, of zelfs maar een belangrijk deel ervan te voorzien, wat betekent dat wanneer kosten voor levensonderhoud niet door andere manieren gedekt kunnen worden dan door werk, de mensheid in een spiraal van armoede terecht komt die bovendien zijn onmiddellijke weerslag heeft op de wereldvrede.
Maar wat dan? Iedereen zijn eigen tuintje en varkentje, zoals nog lang in de dorpen het geval was, is geen optie omdat op de meeste plaatsen de ruimte ontbreekt. Deze leefwijze zou een nog grotere aanslag op de omgeving betekenen en evenmin iets oplossen. Bovendien zijn zulke leefgewoonten goed voor grotere groepen zoals kroostrijke gezinnen, terwijl het aantal alleenstaanden in de samenleving hand over hand toeneemt.
Er is de laatste tijd veel te doen over het basisinkomen, een nobel streven dat voor elk mens de noodzakelijke behoeften financiert, maar dit systeem impliceert wel een verregaande solidariteit die in de huidige samenleving nog ver is te zoeken.
Om voldoende fondsen vrij te maken om iedereen van een basisinkomen te voorzien is een drastische herverdeling van de middelen noodzakelijk. Overheden komen immers nu al geld te kort om het systeem te betalen en dit terwijl de welvaart jaarlijks groeit, zelfs moet omdat anders de economie in elkaar stort.
Deze tegenstrijdigheid is een sta-in-de-weg voor het basisinkomen, omdat middelen gepompt worden in zaken die niet noodzakelijk zouden moeten zijn, zoals oorlog en de daaruit voortvloeiende onveiligheid.
Ook het instant houden van het economisch model kost klauwen vol geld. Denk maar aan het kunstmatig goedkoop maken en houden van diensten en goederen, of het economisch ten nutte maken van allerlei zaken die onnodig en/of zelfs gevaarlijk kunnen zijn.
De mensenwereld is een wereld op haar kop, waarin wat goed voor de mensheid is wordt genegeerd of verwaarloosd, terwijl zaken die een menswaardig bestaan in de weg staan juist worden gepromoot en zelfs in de hand gewerkt of aangewakkerd om de economie te dienen.
Hierin schuilt de oorzaak van veel ellende, inclusief de dreigende wereldwijde armoede. Niet alleen wordt er te veel gekeken naar de korte termijn, maar er wordt vooral gelet op wat geldelijk voordelig is om de belangen van een kleine groep te dienen.
Dat klinkt niet erg solidair, waarom het basisinkomen, hoe noodzakelijk ook, een lastige operatie blijft.
Toch is een herbezinning dringende noodzaak, als tenminste ook die kleine groep bevoorrechten niet wil dat zij op termijn onder malende onvrede verpletterd worden. Er zijn genoeg voorbeelden in de geschiedenis om zulk een optie te illustreren van mensen in de hoogste regionen die ook niet geloofden dat het hen kon overkomen. Als de geschiedenis twee dingen leert is het wel dat constanten niet bestaan en dat de massa heel gemeen kan worden wanneer het in zijn bestaan wordt bedreigd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten